Làn da cho biết gì về sức khoẻ tổng thể?

Từ tình trạng mệt mỏi nói chung đến bệnh Parkinson, các vấn đề về da, tóc và móng có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau. Mặc dù da nằm ở bên ngoài cơ thể nhưng chúng có thể là "cửa sổ" vô cùng rõ nét để nhìn thấy những gì đang diễn ra bên trong.

"Bạn có thể biết rất nhiều về một người nào đó bằng cách nhìn vào làn da của họ", Bruce Brod, một bác sĩ da liễu tại Đại học Pennsylvania ở Philadelphia cho biết. Có lẽ rõ ràng nhất là tình trạng làn da của bạn có thể cho thấy thói quen sống của bạn và được "con mắt đào tạo" của bác sĩ da liễu nhận ra.

"Một trong những điều đầu tiên mà bác sĩ da liễu có thể biết khi nhìn vào một người là mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời của họ so với độ tuổi của họ", Tiến sĩ Brod cho biết. "Những thứ như nếp nhăn, đốm, sắc tố không đều và mất độ đàn hồi".

Da cũng có thể là dấu hiệu cho thấy mọi người đang thiếu ngủ. "Mắt trũng, chảy xệ, quầng thâm có thể là dấu hiệu của sự mệt mỏi", Steven Daveluy, bác sĩ da liễu tại Trường Y khoa Wayne State University ở Dearborn, Michigan cho biết.

Da thậm chí có thể cho bác sĩ da liễu biết liệu mọi người có uống đủ chất lỏng để duy trì đủ nước hay không. "Một trong những dấu hiệu mất nước là da trũng quanh mắt", Tiến sĩ Daveluy nói. "Da khô cũng có thể chỉ ra tình trạng mất nước".

Và làn da của người hút thuốc thường tiết lộ thói quen của họ. "Làn da của người hút thuốc thường nhợt nhạt hoặc vàng vọt, và họ sẽ có nếp nhăn quanh môi", Tiến sĩ Brod nói.

Nhưng thậm chí còn hơn cả việc tiết lộ thói quen lối sống, làn da cũng có thể giúp bác sĩ chẩn đoán nhiều bệnh. Bác sĩ da liễu có thể giúp phát hiện xem các triệu chứng sau đây có phải do một nguyên nhân nghiêm trọng hơn hay không.

1. Da khô, ngứa

Da khô hoặc ngứa không phải là hiếm, đặc biệt là vào mùa đông. Việc tắm vòi sen trong thời gian ngắn và giữ ẩm trong khi da vẫn còn ẩm sau đó, thường có thể kiểm soát tình trạng này. Những người mắc các bệnh về da mãn tính như viêm da dị ứng (chàm) thường gặp các triệu chứng này thường xuyên hơn và nghiêm trọng hơn. Nhưng có một nhóm bệnh nhân ngứa do mắc một căn bệnh tiềm ẩn. Ví dụ, bệnh tiểu đường có thể khiến da dễ bị ngứa hơn, cũng như u lympho. Thuốc phiện và các loại thuốc khác cũng có thể gây ngứa. Rối loạn tuyến giáp có thể khiến da bị khô. Tiến sĩ Brod cho biết "Các bác sĩ da liễu được đào tạo để có thể biết khi nào cần xét nghiệm máu và đánh giá bệnh nhân kỹ lưỡng hơn".

2. Bàn tay bị kích thích

Việc rửa tay thường xuyên và sử dụng chất khử trùng tay có cồn có thể gây hại cho đôi tay của bạn. Kem dưỡng ẩm hoặc kem mỡ dưỡng ẩm cho tay thường có thể giải quyết vấn đề phổ biến này. Nhưng đôi khi vấn đề không đơn giản như vậy. "Một tình trạng gọi là viêm da cơ có thể giống với viêm da tay do kích ứng hoặc rửa quá nhiều, với các mảng đỏ ở mu bàn tay", Tiến sĩ Brod cho biết. Viêm da cơ là một bệnh tự miễn dịch, gây viêm tương tự như bệnh lupus. Một bác sĩ da liễu có thể biết khi nào bàn tay bị kích ứng bởi một vấn đề nghiêm trọng hơn.

3. Gàu

Seborrhea là tên y khoa của gàu thường gặp trên da đầu (và đôi khi quanh mũi). Thường có thể điều trị bằng dầu gội thuốc hoặc thuốc theo toa. Nhưng ngay cả gàu cũng có thể là manh mối của bệnh tiềm ẩn. Những bệnh nhân mắc các bệnh về thần kinh như bệnh Parkinson hoặc đột quỵ dễ bị tăng tiết bã nhờn nghiêm trọng hơn. Những người nhiễm HIV cũng dễ bị tăng tiết bã nhờn hơn.

4. Mụn trứng cá

Mụn trứng cá là bình thường trong thời kỳ thanh thiếu niên và thường kéo dài đến tuổi trưởng thành. Đeo khẩu trang cũng có thể khiến mụn bùng phát. Nhưng mụn trứng cá mới hoặc mụn trứng cá thực sự nghiêm trọng mà bạn chưa từng bị trước đây, đôi khi có thể chỉ ra bất thường về nội tiết tố tiềm ẩn, chẳng hạn như hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) ở phụ nữ.

5. Da đổi màu

Đôi khi, sự thay đổi màu sắc của da có thể chỉ ra bệnh tiềm ẩn. Da đôi khi trông xám xịt, nhợt nhạt hơn ở những người mắc bệnh mãn tính tiềm ẩn. Da trông hơi vàng hoặc cam có thể là dấu hiệu của bệnh thận hoặc gan. Và các đốm nâu hoặc rám nắng trên cẳng chân có thể là dấu hiệu cho thấy máu không lưu thông tốt và cuối cùng có thể tiến triển thành loét.

Trong khi những thay đổi về màu da có thể là manh mối quan trọng để chẩn đoán về da liễu, những manh mối này có thể xuất hiện khác nhau ở những người có làn da màu. Ví dụ, phát ban có thể sẫm màu hơn hoặc có màu tím. Đó là lý do tại sao việc gặp bác sĩ da liễu được cấp chứng chỉ là rất quan trọng, vì họ có chuyên môn và đào tạo để nhận biết và chẩn đoán những thay đổi về da ở những người có mọi màu da.

6. Những cục u nhỏ quanh mắt

Những cục u nhỏ màu vàng có thể xuất hiện xung quanh mắt hoặc mũi được gọi là xanthelasma và chúng được tạo thành từ các chất lắng đọng cholesterol. "Ở một số người, đó là dấu hiệu cho thấy bạn có lượng cholesterol cao", Tiến sĩ Daveluy nói. "Nhưng ở khoảng một nửa số người, thì không phải vậy". Tuy nhiên, việc có những cục u là dấu hiệu cho thấy bạn nên kiểm tra cholesterol.

Phát ban

Có rất nhiều lý do khiến da bạn có thể nổi mẩn. Các loại phát ban phổ biến bao gồm viêm da tiếp xúc—phản ứng với thứ gì đó mà da bạn chạm vào, thường có thể dễ dàng điều trị bằng liệu pháp tại chỗ và tránh chất gây phát ban. Nhưng đôi khi ngay cả những phát ban dễ điều trị cũng có thể báo hiệu những thay đổi về sức khỏe tổng thể. Những lần khác, phát ban xuất hiện như một triệu chứng của các bệnh về da có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bạn. Ví dụ, bị bệnh vẩy nến làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và các tình trạng khác. Và tất nhiên, có những phát ban đặc biệt như phát ban hình bia bắn của bệnh Lyme và phát ban hình cánh bướm trên mặt mà nhiều bệnh nhân lupus mắc phải.

Có một vài điều có thể là manh mối cho thấy phát ban của bạn nghiêm trọng hơn. Nếu phát ban không đáp ứng với phương pháp điều trị và nếu phát ban ảnh hưởng nhiều hơn đến làn da của bạn—ví dụ, nếu bạn bị đau khớp hoặc sốt—điều đó có thể chỉ ra rằng có điều gì đó bất thường đang diễn ra bên trong.

Nguồn AAD.