Vì sao da dầu vẫn bị thiếu nước? Hiểu đúng để chăm sóc da hiệu quả hơn
Da dầu có thực sự đủ nước?
Rất nhiều người cho rằng, da tiết nhiều dầu là da “ẩm”, “dư nước”. Nhưng sự thật là, da dầu hoàn toàn có thể bị thiếu nước, thậm chí thiếu nước trầm trọng ở tầng sâu. Đây là một trong những nguyên nhân khiến da tiết dầu ngày càng nhiều, dễ nổi mụn và lão hóa sớm.
Làn da bị mất nước sẽ như thế nào?
Theo thống kê từ Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology (2017), hơn 60% người có làn da dầu cũng có dấu hiệu mất nước biểu bì như khô căng sau khi rửa mặt, bong tróc nhẹ, nền da kém mịn, dễ nhạy cảm hoặc lên mụn viêm. Điều này cho thấy, lượng dầu tiết ra không phản ánh chính xác tình trạng độ ẩm thật sự trong da.
Phân biệt da dầu và da thiếu nước
Da dầu là một loại da được xác định bởi yếu tố di truyền hoặc nội tiết. Tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tiết ra dầu nhiều hơn mức bình thường. Đặc trưng dễ nhận thấy là vùng chữ T bóng nhờn, lỗ chân lông to và dễ nổi mụn.
Da thiếu nước lại là một tình trạng, không phải là loại da. Nó xảy ra khi da không giữ được độ ẩm cần thiết, đặc biệt ở tầng biểu bì. Da có thể bị khô căng, xỉn màu, kém đàn hồi, dễ bong tróc và nhạy cảm. Quan trọng là bất kỳ loại da nào – kể cả da dầu – cũng có thể rơi vào tình trạng thiếu nước nếu chăm sóc không đúng cách.
Sự kết hợp này gọi là “da dầu thiếu nước” (dehydrated oily skin), rất phổ biến ở người trưởng thành sống tại khí hậu nóng ẩm, như Việt Nam.
Vì sao da dầu vẫn bị thiếu nước?
1. Làm sạch da quá mức
Nhiều người có làn da dầu thường có thói quen rửa mặt rất nhiều lần trong ngày, hoặc chọn sữa rửa mặt có chất tẩy mạnh để “làm sạch sâu”. Thói quen này có thể khiến lớp màng ẩm tự nhiên trên da bị tổn thương, dẫn đến hiện tượng mất nước qua biểu bì (TEWL – transepidermal water loss).
Da dầu không có nghĩa là da không bị mất nước
Một nghiên cứu thực hiện tại Nhật Bản cho thấy, những người rửa mặt quá 3 lần/ngày có mức TEWL cao hơn gần 30% so với nhóm chỉ rửa mặt 2 lần/ngày. Khi mất nước, làn da phản ứng bằng cách tiết ra nhiều dầu hơn để tự bảo vệ.
2. Không sử dụng kem dưỡng ẩm
Rất nhiều người da dầu sợ rằng việc dùng kem dưỡng sẽ làm da bí, dễ nổi mụn nên bỏ qua bước dưỡng ẩm. Tuy nhiên, đây lại là sai lầm lớn.
Làn da thiếu ẩm sẽ kích hoạt cơ chế tiết dầu bù trừ, khiến tình trạng bóng dầu trở nên nghiêm trọng hơn. Một nghiên cứu từ Đại học Miami (Mỹ) vào năm 2018 cho thấy, những người có làn da dầu khi sử dụng kem dưỡng gốc nước 2 lần/ngày liên tục trong 4 tuần có mức tiết dầu giảm đáng kể – khoảng 19% so với nhóm không dưỡng ẩm.
3. Mất nước do môi trường
Điều hòa, nắng nóng, gió lạnh đều là yếu tố khiến da bị bay hơi nước. Trong môi trường máy lạnh, không khí khô khiến da bị hút ẩm liên tục. Trong khi đó, nắng nóng ngoài trời làm nhiệt độ bề mặt da tăng cao, thúc đẩy quá trình bốc hơi nước tự nhiên qua da. Kết quả là dù bề mặt bóng dầu, bên trong da vẫn thiếu ẩm và trở nên nhạy cảm hơn.
Da mất nước có thể do thời tiết nóng, hoặc máy lạnh
4. Cơ thể không được cung cấp đủ nước
Nếu bạn uống ít hơn 1.5 lít nước/ngày, da bạn gần như chắc chắn đang thiếu nước. Da là cơ quan nhận nước sau cùng, nên chỉ khi cơ thể đủ nước thì da mới được cấp ẩm đầy đủ.
Theo Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine), có đến 75% người trưởng thành có dấu hiệu mất nước ở mức độ nhẹ mà không nhận ra, và một trong những biểu hiện sớm là khô da, xỉn màu và kém đàn hồi.
5. Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng cần thiết cho da
Chế độ ăn nghèo nàn, thiếu vitamin nhóm B (đặc biệt là B3, B5), thiếu kẽm, thiếu omega-3 có thể làm hàng rào bảo vệ da suy yếu, từ đó dễ mất nước hơn. Đồng thời, các vi chất này cũng liên quan đến khả năng kiểm soát dầu và chống viêm của da.
Dấu hiệu nhận biết da dầu đang thiếu nước:
-
Da bóng dầu nhưng vẫn cảm thấy căng rát sau khi rửa mặt.
-
Lớp nền trang điểm dễ trượt, trôi, lộ vảy da hoặc mốc nền.
-
Da có dấu hiệu xỉn màu, kém tươi tắn, dễ bị mụn viêm.
-
Dễ bong tróc vùng cánh mũi, khóe miệng dù da tiết dầu.
-
Độ đàn hồi da kém, xuất hiện rãnh nhăn nhỏ khi cười hoặc cau mày.
Cách chăm sóc da dầu thiếu nước hiệu quả:
Giảm tần suất làm sạch xuống mức hợp lý: Chỉ nên rửa mặt 2 lần/ngày, vào buổi sáng và buổi tối. Nếu cần làm sạch thêm giữa ngày, có thể dùng nước khoáng hoặc khăn ẩm lau nhẹ vùng đổ dầu.
Chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa sulfate hoặc cồn khô: Sản phẩm có độ pH cân bằng (khoảng 5.5), chứa các thành phần làm dịu như chiết xuất trà xanh, lô hội hoặc panthenol là lựa chọn phù hợp.
Dưỡng ẩm đều đặn mỗi ngày: Ưu tiên các sản phẩm dưỡng gốc nước, kết cấu dạng gel, không chứa dầu, không gây bít tắc. Các thành phần nên có bao gồm hyaluronic acid, glycerin, niacinamide, hoặc ceramide.
Da nhờn cũng vẫn cần phải dưỡng ẩm
Uống đủ nước và ăn uống đủ chất: Nên uống từ 1.5–2 lít nước mỗi ngày. Tăng cường rau xanh, trái cây chứa nhiều nước như dưa leo, cam, bưởi, dưa hấu. Bổ sung thêm omega-3 từ cá béo, hạt lanh hoặc dầu óc chó.
Chống nắng kỹ lưỡng mỗi ngày: Tia UV gây tổn thương và hút ẩm khỏi da. Dùng kem chống nắng phổ rộng, oil-free và có chỉ số SPF từ 30 trở lên để bảo vệ da khỏi mất nước.
Hạn chế lạm dụng treatment: Việc dùng quá liều AHA, BHA, retinol có thể gây bong tróc, kích ứng và phá vỡ hàng rào giữ ẩm tự nhiên. Nếu da đang yếu hoặc thiếu nước, nên giảm tần suất treatment và tập trung phục hồi.
Tóm lại:
Làn da bóng dầu không đồng nghĩa với làn da đủ nước. Trên thực tế, da càng thiếu nước thì lại càng tiết nhiều dầu hơn để bù đắp, khiến tình trạng mụn và lỗ chân lông to trở nên trầm trọng.
Hiểu đúng sự khác biệt giữa dầu và nước trong da là bước đầu tiên để bạn xây dựng quy trình chăm sóc phù hợp. Một làn da khỏe mạnh không phải là da “không dầu”, mà là da đủ ẩm, cân bằng, ít kích ứng và có khả năng tự bảo vệ tốt.
